En büyük kakao çekirdeği üreticileri olan Gana ve Fildişi Sahili’nde yaşanan kuraklık, küresel kakao fiyatlarının rekorunu da beraberinde getirdi.
Dünyanın önde gelen çikolata üreticileri, ürünlerindeki fiyat artışları konusunda uyardı.
Dünyanın en büyük kakao çekirdeği üreticisi Gana ve Fildişi Sahili başta olmak üzere Batı Afrika ülkelerinde yaşanan kuraklık, küresel kakao fiyatlarında yeni bir rekoru beraberinde getirdi.
New York Ticaret Borsası’nda kakao fiyatları ton başına 6.000 dolar ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Bazı analistler fiyatların yılı mevcut seviyelere göre düşüşle tamamlayacağını öngörüyor. Bazıları fiyatların hızla artmaya devam edeceği konusunda uyarıyor.
NEW YORK’TAKİ SÜREÇLERDE 5 BİN 970 DOLAR TEST EDİLDİ
Batı Afrika’da havaların daha sıcak ve kurak olmasına neden olan El Niro’nun özellikle güney yarımkürede yarattığı olumsuz etkiyle çikolatanın ham maddesi olan kakaonun fiyatı geçen yıl iki kattan fazla arttı.
Kakao fiyatları, sınırlı arzla ilgili süregelen endişeler nedeniyle 5.890 dolara düşmeden önce ICE’de 5.970 doları test etti. Londra’da fiyatlar 4.800 £’a ulaştı.
BATI AFRİKA’DA HASTALIK VE EL NİNO ETKİSİ
Önde gelen kakao üreticileri Fildişi Sahili ve Gana, kuru hava getiren ve mahsulleri hırpalayan mevsimsel Harmattan rüzgarlarının yanı sıra tarlalarına yayılan şişmiş sürgün hastalığıyla boğuşuyor.
El Niño’dan kaynaklanan kuruluğun durumu daha da kötüleştirmesi ve potansiyel olarak kakao üretiminde daha fazla düşüşe yol açması bekleniyor.
Son veriler, Fildişi Sahili’nin 1 Ekim ile 4 Şubat tarihleri arasında limanlara 1,04 milyon ton kakao sevk ettiğini gösterdi.
Bu geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39’luk bir düşüş anlamına geliyor. Eş zamanlı olarak Gana limanlarına gelen kakao miktarı da bu dönemde hasadın başladığı 1 Eylül’den bu yana geçen yılki 521 bin tondan yüzde 35 azalarak 341 bin tona geriledi.
HERSHEY FİYAT ARTIŞ OLASILIĞINI HARİÇ TUTMAZ
Öte yandan, artan kakao fiyatları şimdiden tüketicilere yansıyor ve büyük çikolata üreticilerini zor durumda bırakıyor. Son rekorun ardından üreticiler de fiyat artış uyarısı yaptı.
Dünyanın en büyük çikolata üreticilerinden Hershey, şu açıklamayı yaptı: “Kakao fiyatlarındaki tarihi artışın bu yıl kazanç artışını sınırlaması bekleniyor.” Şirketin üst yöneticisi Michele Buck, fiyat artışının üreticilere artış şeklinde yansıyacağı ihtimalini dışlamadı. “Fiyatlandırma dahil elimizdeki tüm araçları kullanacağız.” söz konusu. Hershey’nin geçen yılın son çeyreğine ilişkin verilerinde enflasyondan etkilenen tüketicilerin çikolata harcamalarını azalttığı ve şirketin satışlarının yüzde 6,6 oranında azaldığı görülmüştü.
FİYATLARDA İKİ FARKLI SENARYO
2023’ün en premium ürünlerinden biri olan kakaonun fiyatı, yıl başından bu yana 1.690 dolar civarında artış gösterdikten sonra bir miktar geriledi. Bazı analistler ve algoritmik hesaplama modellerine göre fiyatlar bu çeyrek sonunda 5.980$/tona, 12 ay sonra ise 6.346$/tona yükselecek.
Reuters’in dokuz trader ve yatırımcıyla yaptığı ankete göre fiyatlar 2024’ü mevcut seviyelerin altında kapatacak. Katılımcılar fiyatların rekor seviyelerden geri dönmesini bekliyor ancak küresel pazardaki arz açığının devam etmesi nedeniyle 2024 yılının 2023 yılına göre yaklaşık yüzde 10 civarında yıllık kârla kapatılacağı varsayılıyor.
Anketin medyan iddiasına göre Londra’da şu anda 4.800 £ olan fiyatlar, 2024 yılı sonunda metrik ton başına 3.700 £’a düşecek. Ancak yılı 2023 sonunda görülen seviyelerin yüzde 9,5 üzerinde bitirecek.
KÜRESEL AÇIĞ TALEPLERİ ARTIYOR
İçinde bulunduğumuz 2023/24 döneminde küresel düzeyde 375 bin tonluk açık olacağı öngörülüyor. Fildişi Sahili’nde bu döneme ilişkin üretim beklentisi önceki 2,18 milyon tonun altına düşerek 1,80 milyon ton civarına geriledi. Gana’nın 2023/24 mahsul ortalaması tahmini 620 bin ton civarında.
