Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 12 Şubat’ta gerçekleşmesi beklenen Türkiye ziyareti şimdiden uluslararası gündemin önemli konularından biri haline geldi.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişiminin başladığı Şubat 2022’den bu yana Putin’in ziyaret edeceği ilk Batı ve NATO ülkesinin Türkiye olması, bu ziyaretin değerini daha da artırıyor.
ABD, Ukrayna ve Batılı ülkeler ziyareti eleştirse de tahıl koridorunun yeniden canlandırılması ve müzakere masasına dönülmesi açısından olası sonuçlarına odaklanıyor.
Putin’in Türkiye ziyaretinin 12 Şubat’ta gerçekleşmesi bekleniyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Putin’in ziyaretinin aslında daha erken planlandığını ancak bölgesel gelişmeler nedeniyle ertelendiğini kaydetti.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov da Putin’in ziyaretinin hem ikili hem de bölgesel konuların ele alınması açısından değerli olacağını belirtti.
Ukrayna’da işgal girişiminin başlamasının ardından son iki yılda çok fazla yurt dışı ziyareti yapmayan Putin, savaşın başladığı 24 Şubat 2022’den sonra ilk kez Türkiye’ye gelecek.
Savaşın ikinci yıldönümüne günler kala NATO’nun önde gelen ülkelerinden birini ziyaret edecek olması Putin’in Erdoğan’la görüşmesini daha da dikkat çekici kılan faktörlerden biri.
Batı yakından takip edecek
Henüz resmi olarak açıklanmamış olsa da Putin’in ziyaretinin hem Birleşmiş Milletler (BM) hem de ABD tarafından değerlendirilmiş olması Batı’nın ilgisini pekiştiren bir durum.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric, hafta başında düzenlediği basın toplantısında bir soruya yanıt vererek Putin’in Türkiye ziyaretini yakından takip edeceklerini belirtti.
Tahıl koridorunun yeniden canlandırılmasıyla ilgili bir soru üzerine Dujarric, BM’nin Türkiye-Rusya görüşmelerinde yer almadığını hatırlattı.
Temmuz 2022’de oluşturulan Karadeniz Tahıl İşletmesi, Türkiye ve BM’nin Rusya ve Ukrayna ile ayrı ayrı imzaladığı mutabakat zaptı ile hayata geçirildi.
Rusya, kendi tahıl ürünlerini ve gübresini satamadığı gerekçesiyle girişimi Temmuz 2023’te askıya aldığını duyurdu.
Dışişleri Bakanı Fidan, 4 Şubat’ta yaptığı açıklamada konunun Putin’in ziyareti sırasında mutlaka gündeme geleceğini ve Türkiye’nin bu girişimi yeni bir formülle yeniden canlandırmak için çabalarını sürdürdüğünü belirtmişti.
Ukrayna’nın hâlâ tahıl taşıyan bazı gemileri Karadeniz’den geçirebildiğini, ancak güvenliğin büyük sorun olmaya devam ettiğini, Rusya’nın sattığı tahılın parasını alamamasından dolayı sıkıntıya girdiğini hatırlatan Fidan, “Çalışıyoruz. Her iki tarafı da tatmin edecek bir çözüm için.”
Dışişleri Bakanı da bir formül bulunması halinde bunu kamuoyuyla paylaşacaklarını duyurdu.
Diplomatik kaynaklar ise mevcut durumda tahıl koridorunu canlandırmanın zor olduğuna dikkat çekiyor.
Rusya’nın Ukrayna limanlarını kuşatmaya devam ettiği ve uluslararası toplumun Rusya’nın bankacılık, sigortacılık gibi alanlardaki beklentilerini karşılayamadığı bir ortamda tahıl koridoru girişimini yeniden canlandırmamızın zor olacağı yönünde değerlendirmeler var.
ABD’den ‘anlamlı rol’ vurgusu
Putin’in ziyaretini yakından takip edecek bir diğer başkent ise Washington olacak. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de 5 Şubat’ta düzenlenen basın toplantısında Putin’in Türkiye ziyaretine ilişkin bir soruyu yanıtladı.
Karadeniz tahıl koridoru girişimini hatırlatan Patel, “Eğer herhangi bir ülke Rusya’nın bazı kötü niyetli davranışlarını caydırma konusunda anlamlı bir rol oynayabilirse, bunu kesinlikle memnuniyetle karşılarız” dedi.
Sözcü Vekili, “Ukrayna tahılının gitmesi gereken yere ulaşmasını ve bu alanda güvenilir ilerleme kaydedilmesini sağlamanın kritik önemini hissetmeye devam ediyoruz” dedi. “Bu kesinlikle memnuniyetle karşılanacak bir şey” dedi.
Diplomatik kaynaklara göre ABD’nin Putin’in ziyaretine bakışı yalnızca tahıl koridoruyla sınırlı değil.
Rusya Devlet Başkanı’nın NATO ülkesi Türkiye’ye yapacağı ziyareti ittifak içinde yeni çatlaklar yaratmak için kullanacağından endişe duyan Washington, Türk yetkililerin ziyaret sırasında yapacakları açıklamaların değerine dikkat çekiyor.
Kaynaklara göre ABD’nin bu yöndeki çekinceleri, geçtiğimiz hafta Ankara’da temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland tarafından Türk yetkililere iletildi.
Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne vurgu
Ankara, ABD ve Batı’nın bu yöndeki duruşunun savaşın başladığı günden bu yana devam ettiğini ancak Türkiye’nin izlediği politikanın temel ilkelerinin değişmediğini yanıtlıyor.
Ukrayna’nın siyasi ve toprak bütünlüğünün korunmasından yana olduğunu kaydeden Ankara, taraflar arasında olası bir barış anlaşmasının sağlanabilmesi için her iki tarafla konuşabilecek aktörlerin olması gerektiğini ve Türkiye’nin de tam olarak bu rolü oynadığını kaydediyor.
Türkiye, Şubat 2022’de savaşın başlamasından birkaç hafta sonra Rusya ve Ukrayna dışişleri bakanlarını Antalya’da bir araya getirdi ancak anlaşmaya varılamadı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy’e Türkiye’nin barış görüşmeleri için onları ağırlayabileceğini teklif etmişti.
Dışişleri Bakanı Fidan, bu unsurların yanı sıra Türkiye ve Rusya’nın birçok çatışma noktasında bulunduğunu, özellikle Suriye, Kafkaslar ve Ortadoğu’da şiddetin daha da yayılmasının önlenmesi açısından Ankara ile Moskova arasında kurulan diyaloğun değerli olduğunun altını çiziyor. orta Doğu.
