Ttb ve Eşik Verilerine Göre Deprem Bölgesinde 175.278 Hamile Kadın Var… Adalet Çığık: “Araçta ve Araçta Gerekli Şartların Sağlanmaması Nedeniyle…
CEREN BALA TEKE
Türk Tabipler Birliği (TTB) ve Eşitlik İçin Kadın Platformu’nun (THRESHOLD) verdiği bilgiye göre; 6 Şubat depremlerinden etkilenen illerde toplam 175 bin 278 hamile var. TTB Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Adalet Cibik, “Gerekli şartlar olmadığı için arabalarda ve sağlıksız ortamlarda doğumlar gerçekleşti. Barınma ve beslenme sorunları çözülemedi. Bırakın hamileliği, rutin yaşamı, çözemediğiniz durumlar.” belaya girer.” EŞİK’ten Özgül Kaptan, “Asıl mesele kadınların genel olarak şartlarının zorlaşması, bakım yükünün artması ve çocuklarının yaşı durumu değiştirmiyor. Bebek bakımında tabi ki durum değişiyor ama kadınlar çocuklular çocuklarını yardım noktalarına bırakamazlar, yardıma ulaşamazlar. Bunları önceden biliyorlar. Buna göre seferberlik yapmak gerekiyor” dedi.
EŞİK, Kahramanamaraş’ta meydana gelen depremlerin ardından “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Açısından Geleceğe Notlar” başlıklı raporunu yayınladı. TTB ile hazırlanan rapora göre; 6 Şubat depremlerinden etkilenen illerde toplam 175 bin 278 hamile bulunuyor.
TTB Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Adalet Cibik, konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Şu anda bölgede kayıtlarda sorun var. Özellikle Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman olmak üzere 4 ilde çok fazla kamu kurumu talan edilmiş durumda. Buna aile sağlığı merkezleri ve hastaneler de dahil. Bu nedenle hamileler kayıt altına alınamıyor. Bölgeden de büyük bir göç var.Hepimizin bildiği gibi Türkiye’nin farklı illerine göçler oldu.Kalıcı ve geçici yerleşimler oldu.Maalesef bu değişken sayıları kesin olarak bilmiyoruz.
“BİLMİYORUZ, SAĞLIK BAKANLIĞININ KADIN SAĞLIĞI KONUSUNDA AYRIŞTIRILMIŞ BİR ÇALIŞMA GÖRMEDİK”
Kadınlar için sahra hastanesi yok. Özellikle dediğim gibi dört büyük şehirde yıkımların olduğu hastane bahçelerinde çadırlar var. Orada hastane hizmetleri veriliyor. Sağlık Bakanlığı’nın kadın sağlığına yönelik yaptığı bir araştırmayı ne biliyoruz ne de gördük. Adıyaman ve Hatay’da Türk Tabipler Birliği’nin (TTB) Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası ile birlikte kurduğu kadın sağlığı birimleri bulunmaktadır. Orada gönüllü olarak çalışıyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın kendi rutin sağlık hizmetleri içerisinde yıkımının daha az olduğu illerdeki hastanelerde rutin hizmetler verilmeye çalışıldığını biliyoruz. Tabi orada çalışan hekimlerin deprem bölgesinin tamamını düşünürsek; Kaybolan, kaybolan doktorlar ve sağlık çalışanları var. 100’den fazla doktor kaybedildi. 500’e yakın sağlık çalışanı hayatını kaybetti. Hayatta kalanlar sonuçta depremzedeler. Çalışma ve barınma koşullarıyla ilgili sorunları var. Bunları raporlarımızda, bültenlerimizde ve açıklamalarımızda sürekli olarak bildiriyoruz. Bakanlıkla görüşmelerimiz oldu. Sağlık hizmetlerinin devamı için izlenir. Bunun çok zor olduğunu sahadaki arkadaşlarımızdan biliyoruz. TTB Olağanüstü Durumlarda Sağlık Hizmetleri Şube Müdürlüğü, Halk Sağlığı Şube Müdürlüğü ve Kadın Sağlığı Şube Müdürlüğü’nün yer aldığı deprem kriz masasında, son iki haftadır başta olmak üzere her gün; Haftada üç gün yaptığımız değerlendirmelerde sahadaki arkadaşlarımız ve hevesli giden arkadaşlarımız sağlık hizmetlerinin sunumunda gerçekten sıkıntılar olduğunu belirtiyorlar. Doğrusu büyük musibetler vardır. Yıkımın görece düşük olduğu illerde hizmet verilmesine çalışılmaktadır. Ancak hiçbir yıkımın olmadığı hastanelerde bile örneğin barınma sorunu nedeniyle zulüm görüyorlar. Bakanlık tarafından yapılan atamalar halen sisteme yerleşmemiştir. Düzensizlik ve koordinasyonsuzluk devam ediyor. Bölgede sıkıntılar devam ediyor.
“VERİLMEYEN TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ VE YAPILAMAYAN GEBELİK TAKİPLERİNDE ZORLUKLAR YAŞANIYOR”
Deprem olağandışıdır. Hamilelik aslında doğal bir süreç ama daha dikkatli bakım, beslenme ve takip gerektirdiği için etkiliyor. İlk dönemde yazdığımız günlük raporlarımızda, bültenlerimizde ve aylık raporlarımızda da değindik. Depremin olduğu bölgede hamilelerin erken doğum riski altında olduğunu ilettik, o kadar. Kurallar ve gerekli kuralların bulunmaması nedeniyle, arabalarda ve sağlıksız ortamlarda doğumlar gerçekleşti. Barınma ve beslenme sorunları çözülemedi. Bunları çözemediğiniz zaman bırakın hamilelik, rutin hayat sıkıntıya giriyor. Hamile kadınların daha fazla acı çekmesi gelenekseldir. Gebelik kitleri, ASM’lerin tahrip olması ve olağandışı durumlar nedeniyle verilemeyen birinci basamak sağlık hizmetleri ve yapılamayan gebelik takipleri sonucunda; zulümler olur. Hem annenin hem de bebeğin sağlıklı gelişiminin takip edilmemesi süreci düşündürüyor. En basit gıda ve barınma ihtiyaçlarının karşılanmaması, gerekli sağlık hizmetlerinin alınamaması durumunda risk katlanarak devam etmektedir.
“HAMİLELİKTE YAPTIĞIMIZ AŞI HİZMETLERİNDE DEPREM ÖNCESİ TETANOS AŞISINDA ZATEN SORUNLAR VARDI”
Depremden önce hamilelere verdiğimiz aşılama hizmetlerinde ve tetanoz aşısında sıkıntı vardı. Bölgede de bir sorun vardı. Daha çok depremin ilk saatlerinde yaşandı. Onları ilettik. Yapılması gerekenleri de raporlarımızda aktardık. Bunlarla ilgili çalışmalar ve çalışmalar devam etmektedir. Bu değerli bir konu.
“TEMİZ ÇAMAŞIR VE SUYA ULAŞIM SORUNU NEDENİYLE VAJİNİT, İDRAR YOLU ENFEKSİYONLARI GİBİ ZORLUKLAR ÇOK OLABİLİR”
Hem kadınlar hem de orada yaşayan insanlar ve canlılar için salgın riski olduğunu her zaman belirtiyoruz. Bulaşıcı hastalık noktasında bit ve uyuza bağlı barınma ve temiz su sorunu etkili olmaktadır. Bunların sağlanamayacağını başından beri söylüyoruz. Kadınların da bundan etkilenmesi adettendir. Bakım hizmetleri genellikle kadınların üzerinde bırakıldığı için kadınların sorunlarla karşılaşma olasılığı daha yüksektir. Temiz çamaşır ve suya ulaşmada yaşanan sorun nedeniyle; Vajinit ve idrar yolu enfeksiyonları gibi sorunlar çok olabilir. Vajinal kaşıntı vardı. Bunlarla ilgili saha tespitlerimizi yaptık. Kadın Hekimliği ve Kadın Sağlığı Kolu olarak özellikle bölgedeki kadınların hijyen kitlerine her geçen gün daha fazla ihtiyaç duyduğunu, bunun değerli olduğunu söylüyor, kişi ve kurumları temin etmeye davet ediyoruz. Özellikle iki ilde faaliyet gösteren birimlerimiz var. Bölgedeki kadınlara bilgi verilir. Kadın Sağlığı Birimlerine talebin daha fazla olduğunu kriz masası toplantımızda da konuşmuştuk. Hijyen kitlerine yoğun ilgi ve istek gördük. Tek kullanımlık çamaşır ve hijyen kitleri çok önemlidir. Bunların sağlanması enfeksiyon hastalıkları ve vajinit dahil olmak üzere üreme sağlığı hizmetleri açısından önemlidir. Kırılgan nüfus dediğimiz kadınlar ve çocuklar için bu konunun ele alınması önemlidir.
“2003 YILINDAN BU YANA UYGULANAN BU SAĞLIKLI DÖNÜŞÜM PROGRAMI İLE NEO-LİBERAL POLİTİKALARA BIRAKILMIŞ ÖZEL SAĞLIK HİZMETİNİN YIKAMA ALTINDA OLDUĞU PANDEMİYİ DE YAŞADIK”
Yüzyılın felaketi diyebileceğimiz bir doğal afet yaşadık. Doğal olarak, her zaman onlarla başa çıkmanın yollarını konuşur ve konuşuruz. Bilimden asla uzaklaşmamalıyız. Türk Tabipleri Birliği olarak pandemi döneminde de hep sağlığı anlattık. Ülkemizde 2003 yılından itibaren uygulanan bu Sağlıklı Dönüşüm Programı ile neo-liberal politikalara bırakılan özelleştirilen sağlık hizmetinin çöküşünü maalesef pandemi sürecinde de yaşadık. Bu acı şok bize bunu gösterdi. Kamu otoritesinin bunu dikkate alması ve sağlık sistemi ile ilgili düzenlemeler yapması gerektiğini her zaman söylüyoruz. Sağlık bir haktır. Halkın başta birinci basamak olmak üzere sağlık hizmetlerine erişimi için gerekli düzenlemelerin bir an önce yapılması gerekmektedir. Depremde yıkılmaması gereken sağlık kuruluşları yerle bir oldu. Hatay’da ayakta tedavi gören bir sağlık kuruluşu kalmadı ama Dörtyol’daki hastane sismik izolatörleri olduğu için ayakta kaldı. Nihayet; 21. yüzyıldayız. Her şeyin bir çözümü vardır. Önemli olan ilim, liyakat dinlemektir. Bunu bir daha yaşamayalım. Yaşadığımız bu doğal afetler insan eliyle başka bir felakete dönüşmesin. Sonuçta herkes işbirliğine açıktır. TTB olarak işbirliğine de açığız. Depremin olduğu ilk günden itibaren bunu kamu otoritesine, Sağlık Bakanlığına yazdık. Gelin bu durumdan el ele çıkalım. El ele verirsek; En kısa sürede bu ikilemden çıkacağımızı düşünüyorum.
“KADINLARIN DÜŞÜK OLDUĞUNU, BİRÇOK KADININ ERKEN regl OLDUĞUNU VE HİJYEN ZORLUK OLDUĞUNDA DİĞER SAĞLIK RİSKLERİYLE KARŞILAŞTIĞINI GÖSTERMEYE ÇALIŞTIK”
Eşitlik İçin Kadın Platformu’ndan (EŞİK) Özgül Kaptan, EŞİK’in 6 Şubat 2023 tarihli raporunda yer alan “gebelik takibi (takip edilemeyen)” başlığı kapsamında şunları söyledi:
“Eşitlik İçin Kadın Platformu (THRESHOLD) olarak daha çok depremin sonuçlarını izlemeye çalıştık. Kadınlar açısından sürecin nasıl yaşandığını, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin genel olarak nasıl sonuçlandığını ve kadınların depremi nasıl yaşadıklarını örneklendirmeye çalıştık. kaynakları incelemeye ve görmeye çalıştım.olabildiğince doğal çok boyutlu bir sorun.kadın sağlığı üreme sağlığı ilk etkilenen konulardan biri.deprem öncesi hamile olan kadınların düşük yaptığını göstermek için birçok kadın erken adet gördü ve hijyen kuralları zorlaştığında başka sağlık riskleri ile karşı karşıya kalıyorlardı.Türk Tabipler Birliği (TTB) Kadın Tabipleri Kolu, bölgede çalışan ve afet koşullarında sağlık konusunu yakından takip eden çok deneyimli bir kuruluş olarak mükemmel koşullarda, onların deneyimlerinden faydalandık. .Göstermeye çalıştık.Buradaki temel sorun, kadın genelinin şartları zorlaştıkça durum değişmiyor, bakım yükü ve çocuklarının yaşı artar. Bebek bakımında elbette durum değişiyor ama çocuklu kadınlar çocuklarını yardım noktalarına bırakamıyor ve yardıma ulaşamıyor. Bu faktörleri önceden bilmek ve buna göre seferber olmak gerekiyor. Bu şokta hiçbir şey yönetilmediği için bunu gereksiz bir detay olarak algılayacakların olduğunu biliyoruz. Bu yüzden belgelemek istedik.”
