Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir daha Cumhurbaşkanı adayı olamayacağı yönündeki itirazları 30 Mart 2023’te oybirliğiyle reddeden Yüksek Seçim Kurulu (YSK), gerekçeli kararını kurumun internet sitesinden duyurdu.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine 2017 yılında referandumla geçildiğini hatırlatan Yüksek Seçim Kurulu, Erdoğan’ın bu sistemden önceki cumhurbaşkanlığını “görev süresi” olarak kabul etmemişti. YSK, Erdoğan’ın 5 yıllık ilk döneminin yeni sistemde 24 Haziran 2018’de yapılan seçimlerle başladığını kaydetti. YSK, Erdoğan’ın diplomasına yapılan itirazları “Soyut iddialar. Benim araştırma ve delil toplama görevim yok” diyerek reddetti.
YSK’ya yapılan itirazların temel nedeni, Erdoğan’ın ilk olarak 10 Ağustos 2018’de, ikinci olarak da 24 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanı seçilmesi ve Anayasa’nın 101. maddesindeki “Bir kişi en fazla cumhurbaşkanı seçilebilir. iki kere”. Mayıs seçimlerinde üçüncü kez aday olmayacağı iddia edilmişti.
Ancak YSK’nın kararında Erdoğan’ın seçildiği ilk dönem görev süresinin hesaplanmasında dikkate alınmadı.
‘Başkanlık sistemi’ vurgusu
2017 yılında yapılan anayasa değişikliği ile parlamenter hükümet sistemine son verildiği ve başkanlık sisteminin temel özelliklerini gösteren “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”nin hatırlatıldığı hatırlatılarak, Cumhurbaşkanı’nın “tek başına” ve “tamamen” olduğu belirtildi. Yeni sistemde yürütme erkinde “sorumlu”.
Yeni sistemde Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanı seçimlerinin “birlikte ve aynı gün yapılması zorunludur”; “Anayasa değişikliğinden önce Anayasa’nın öngördüğü parlamenter sistemdeki ‘Cumhurbaşkanı’ ile değişiklik sonrası kabul edilen yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemindeki ‘Cumhurbaşkanı’ -kullanılan kelime dışında- hiçbir şekilde aynı değildir.” .
Kararda, Anayasa değişikliğinin 101. maddesinin son halinin birlikte yapılacak ilk Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri için takvimin başlangıç tarihi olan 30 Nisan 2018’de yürürlüğe girdiğine dikkat çekildi. 24 Haziran 2018 Pazar günü yapılan seçimlerin, Anayasa’nın 101 ve kesintili 21/A maddelerine göre Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içinde yapılan ilk seçimler olduğu kaydedildi.
Anayasa değişiklik raporu ‘delil’ oldu
Kararda, 6771 Sayılı Kanun’un TBMM Anayasa Kurulu Raporu’nda değişiklikten önce kullanılan “Cumhurbaşkanı” ibareleri ile Anayasa değişikliği ile öngörülen yeni Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde yer alan “Cumhurbaşkanı” ibarelerinin hukuken bir anlam ifade etmediği belirtildi. aynısı. Kararda, “Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce iki dönem seçilme imkanı bulunan Cumhurbaşkanlarının görev sürelerinin teklifin yasalaşmasıyla yürürlüğe girdiği tartışmasızdır. dikkate alınmaz” hükmünün yer aldığı raporda, karşı oy veren milletvekillerinin bu konuda herhangi bir aksi görüş belirtmedikleri de ifade edildi.
YSK, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığına ilişkin itirazları reddetti.Fotoğraf: Reuters/Presidential Press/M. Çetinmuhurdar
Gül ve Sezar dönemleri de sayılmadı.
Kararda şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Meclis Anayasa Komisyonu Raporunda yer alan bu sözler karşısında, hiç şüphe yok ki, Anayasa değişikliğinden önceki parlamenter sistem döneminde, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminden önce görev yapmış olan Cumhurbaşkanlarının atamaları, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak dikkate alınmayacaktır. 6771 sayılı Kanunla değişen 101 inci unsurun uygulanmasında görev devri, 16 Mayıs 2000 – 28 Ağustos 2007 tarihleri arasında Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer, 28 Ağustos 2007 – 28 Ağustos 2014 tarihleri arasında Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül, Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan 28 Ağustos 2014 – 9 Temmuz 2018 tarihleri arasında 6771 Sayılı Kanun ile değişen 101 inci maddenin uygulamasında görev süreleri görev süresinden dikkate alınmayacaktır.”
Anayasa’nın 101. maddesi ve 6271 sayılı Kanun’un 3. maddesine göre Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin bir önceki ortak seçim tarihi esas alınarak belirleneceği belirtilen kararda şu sonuca varıldı:
“Yani birlikte yapılan ilk seçim 24 Haziran 2018’deki seçimdir. Buna göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın görev süresi, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerinin birlikte yapıldığı bir önceki seçim tarihi esas alınarak belirlenecektir. ve ‘ilk ortak seçim’ tarihi 24 Haziran 2018 idi. Birinci dönem için beş yıllık görev süresi bu tarihten itibaren başlayacak.”
YSK’dan diploma gerekçesi
YSK, Erdoğan’ın yüksek öğrenim durumuyla ilgili yapılan itirazı da reddetti. Kararın gerekçesinde, Erdoğan’ın “Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nden dört yıllık lisans diplomasının” noter tasdikli örneğinin YSK’ya sunulduğu açıklandı.
Kararda, temyiz dilekçelerinde diplomanın geçersizliğine ilişkin somut bir delil sunulmadığı belirtilirken, diplomanın noter tasdikli olduğu vurgulandı.
Diplomanın noter tasdikli suretinin geçersizliğinin ancak mahkeme kararı veya kesin hüküm ifade eden başka bir belge ile ispatlanabileceği belirtilen kararda şu değerlendirmelere yer verildi:
“Ayrıca başvurucular diplomanın sahte olmadığını ancak tahrif edildiğine dair şüphe olduğunu ve Yüksek Seçim Kurulu’nun soruşturması gerektiğini ileri sürmüşlerdir. Yani sunulan diplomanın geçersizliğini gösteren somut bir delil sunulmamıştır. , aksine diplomanın geçersizliği konusunda şüpheler olduğu belirtilmiş, İtirazların kabul edilmesinden argümanın soyut olduğu anlaşılmaktadır.
298 sayılı Kanun’un 112. maddesinde de belirtildiği üzere itiraz eden, delillerini ve ilişkilerini göstermek zorunda olup, seçim kurulları ve Yüksek Seçim Kurulu’nun delil arama ve toplama görevi bulunmamaktadır. Dilekçelerde dile getirilen hususlarla ilgili olarak yapılan değerlendirmede, Kurulumuzun bu hususta daha önce birçok kesinleşmiş kararında da belirtildiği üzere, ileri sürülen argümanların soyut argümanlar olduğu ve hukuken kabul edilebilir olmadığı anlaşılmıştır.
Mani olmadan DW Türkçe’ye nasıl ulaşabilirim?
